Een extra lange aflevering vandaag. Het nu volgende vraaggesprek is gehouden in april 1992. Het was een van de eerste van vele vraaggesprekken met Jonathan en omdat de Paus vandaag een wijziging in de catechismus wil aanbrengen aangaande de doodstraf, is het onderwerp redelijk actueel.
Α
Heer, wilt U eens wat meer vertellen over ethiek.
Wat wil je daarover weten?
Nou, er is daarover nogal wat te doen. Iedereen heeft er zijn mond van vol, maar niemand neemt er verantwoordelijkheid over.
Leg eens uit?
Wat ik bedoel is, dat als je iemand vraagt of bv. asociaal gedrag een goede leefgewoonte is, dan zegt iedereen natuurlijk: nee. Maar als je het aantal asocialen eens zou turven per dag, dan heb je nogal werk.
Dus je zegt, dat iedereen beweert een juist besef van normen en waarden te hebben, maar als het zo uitkomt, niemand zich daar met consequenties en al aan wil houden.
Ja, zoiets. Het geldt natuurlijk niet voor iedereen, maar…
Je geeft zelf het antwoord al. Iedereen beweert de omgangsregels te kennen, alleen op zeker moment geldt dat niet voor HEM of HAAR. Zo het uitkomt mag er altijd een uitzondering worden gemaakt. De vraag is echter of die “bekende” omgangsregels onder Ethiek kunnen worden geschaard.
Ja.
En jij wilt weten, hoe wij daar tegenaan kijken?
Nou, het zou misschien wat ophelderen.
Wat zegt jouw woordenboek over ethiek?
Ethiek wordt omschreven als: Het juiste handelen.
Nou, dan is het toch klaar?
Maar wanneer kun je zeggen: Ik handel juist?
Als het met Liefde gebeurt.
Ja, natuurlijk. Ik had het kunnen weten.
Nou dan!
Maar ik mag toch aannemen, dat als ik iemand met Liefde zomaar een knal voor zijn hoofd geef, dat er dan toch wat bezwaren zijn van Uw kant?
Jongmens, als je in Liefde handelt, geef je niemand zomaar een knal voor zijn hoofd.
Maar er zijn toch van die momenten….
Ga jij nu ook al uitzonderingen zitten bedenken? Je doet precies hetzelfde!
Maar dat betekent, dat ethiek en Liefde evenveel waarde toegekend kunnen worden.
Dat denk ik niet. En in jouw wereld zeker niet.
Wat is dan het verschil.
Als in deze wereld ethiek en Liefde evenveel waarde hadden, dan zouden ze in elkaars Geluk overlopen. En dat is hier niet het geval. In deze wereld kunnen ethische opvattingen absoluut zonder Liefde worden bezien en beoordeeld, en omgekeerd. Maar ook in Onze Wereld liggen ethiek en Liefde niet in elkaars Geluk. En dat is maar goed ook. Voor sommige zielen, althans.
Ik ben heel verbaasd. Ethiek: “Het Goede Doen” niet op één lijn met Liefde?
Goede vriend, ik heb niet gezegd, dat het niet prachtig zou zijn, als Ethiek gelijk Liefde zou worden geleefd. Maar het is niet te doen. Laat me het uitleggen. Wie worden in deze wereld gezien als hen, die Ethische normen bepalen? Is dat de regering? Het volk? De Kerk? Wij? Zeg het maar.
Ik denk, het volk. Wij allemaal.
Mooi. In dat geval bepaalt het volk dus, wat “het Goede doen” is. Ja?
Ja.
En hoe bepaalt dat volk dan wat “het goede doen” is?
Door naar elkaar te luisteren. Met elkaar te praten en zo met elkaar tot die afweging te komen.
Juist. Kun je een voorbeeld noemen, waarin het ene volk met het andere is gaan “praten” over hoe de Ethische normering eruit moet zien.
Niet zo gauw.
Dat zal ook “niet zo gauw” gebeuren. Want welk belang dient het een volk, om met een ander volk te praten over Ethiek?
Tja. Ik zou zeggen: het eigenbelang…
Helemaal goed! Het ene volk zal spreken over Ethiek, maar in feite proberen, al dan niet met GEWELD, de ander de ethische normering van het eigen volk op te leggen. En dan nog eens wat: Hoe is het volk in staat om zijn mening over Ethiek te vormen?
Door kennis en inzicht.
Hoe komen ze aan die kennis?
Dat krijgen ze via media. En regering.
Dus, in dat geval, wie in de regering zit van een land, heeft wel zeer de macht om het volk de kennis te geven, die ze zouden moeten weten?
Ja. Of de media natuurlijk.
Dat is juist. Maar denk je ook niet, dat de regeringen vaker die macht zullen gebruiken om het volk de kennis te geven, die ze WILLEN geven. Om zo een heel volk totaal iets anders te laten denken? Om over de invloed van kerkgenootschappen maar te zwijgen.
Misleiden, bedoelt U?
Hoeveel voorbeelden wil je hebben in de afgelopen, pakweg 50 jaar? En dan hebben we het alleen al over het misleiden van de EIGEN bevolking. En dan praten we nog niet eens over andere volken “overtuigen”. Toch wordt dat creatief uitgelegd als Ethisch Verantwoord. Mag je mij vertellen, waar Liefde te vinden is. De Liefde, die wij voorstaan, althans.
Ik begrijp het. Maar dan is Ethiek dus een onmogelijkheid.
Nee. Ethiek is heel oprecht en heel zuiver. Alleen moeten de regels niet voortkomen uit de behoefte om regels te maken of te hebben. De regels moeten er staan om de Liefde Zijn Weg te laten. Ethische regelgeving betekent niet: Absoluut en onvervreemdbaar uitvoeren. Dat laatste deden de Farizeeërs in Jezus’ tijd. Hoe correct dat ook ging en hoe “zuiver in de leer” ze ook waren, Jezus had er weinig mee.
Omdat ze er geen Liefde voor hadden.
Oh, misschien ook wel. Maar de Liefde werd misvormd, omdat de regelgeving van Ethiek de wet werd, en niet de Liefde meer werd gediend. Het verhaal van de Barmhartige Samaritaan gaat juist over dit beleven aan de kaak stellen. Ethiek moet binnen een beleving van Liefde worden verstaan. En niet andersom. Want dan gaat de Ethiek de wet voorschrijven. En breekt de Liefde bij elke gelegenheid, waarin de Ethische regelgeving weigert te breken.
U zei daarstraks, dat het op één lijn hebben ook in Uw Wereld niet kon bestaan. Waarom niet?
Om dezelfde reden. Er zijn heel wat kerkgenootschappen, vooral de “zware jongens”, die er absoluut van overtuigd zijn, dat God alleen die Gelovigen zal Genadegeven, die Zijn Wetten met “Ethische Precisie” hebben onderhouden. En dat er geen plaats zal zijn voor die mens, die de Ethische Precisie meer naar de geest van de “goddeloze” Liefde hebben beleefd. Wel, ik kan de heren een plezier doen, door hen net zo lang met hun “Ethische Precisie” te oordelen, tot ze er kotsmisselijk van geworden zijn. En geloof me, er zijn er bij, die dat zeer wel als plezierig ervaren. Want daarin zit volgens hen hun Geloofskracht. Een soort RSM-genot. En wil je dan van geen Liefde horen, dan zal je ook van geen Liefde voelen.
RSM?
Religieus Sado-Masochisme. Vooral niet afwijken van de strengheid in de leer en elk beleven, dat daar niet mee in overeenstemming is, afdoen als Satans Verleiding, of in het gunstigste geval; een beproeving. Maar voorwaar: Zij zullen het Koninkrijk niet binnentreden. Want hun Liefde heeft hart noch ziel. Ze zullen het trouwens ook niet verkiezen. Want ze zullen in Onze Genade hun geluk niet herkennen. Daarom bestaat die gelijkheid ook niet bij ons. Alleen, in het Koninkrijk der Hemelen zelf is er de bereidheid om te zoeken naar de Eenheid. Maar in het oordeel naar en over Zielsbeleving van mensen moeten er soms keuzes worden gemaakt, die in de een of de andere beleving moet inleveren. Dan moeten we soms vrede durven hebben met iets, waar Ethisch gezien moeite mee zou kunnen zijn. Dan gaat het echt alleen om bijzondere gevallen, waarbij oprecht en zuiver kan worden gesproken van een Keuze van Liefde zelf. Dat komt gelukkig niet zo vaak voor, maar soms wel. En dan wijken we door Liefde af van de Ethiek pur sang. En daar hebben we in die situatie vrede mee.
Dus als ik U goed begrijp is ethiek beslist een “grondhouding” maar kan het niet altijd als ondeelbaar en onbetwistbaar worden beschouwd en/of toegepast.
Zodra Liefde zich hierdoor in een spagaat terechtkomt, kan ethiek, hoe oprecht ook beleden, geen absolute onaanvechtbaarheid opeisen. Ethiek is een manier om Liefde te duiden en niet andersom. En hier en juist hierom worden zoveel “ethische precisie” tot Liefde verklaard. Om het proces maar overeind te houden.
Kunt U eens een voorbeeld noemen, waarin die “ethische precisie” de Liefde doet wankelen?
Oh zeker! Neem nu maar eens de Wetten van Mozes. De Tien Geboden, bedoel ik. Ken je ze?
Nou, een paar…
Ik zal ze voor je opnoemen, speciaal voor die mensen, die er ook maar “een paar” kennen:
- Vereer naast mij geen andere goden.
- Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hier boven is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde. Kniel voor zulke beelden niet neer, vereer ze niet, want Ik, de HEER, uw God, duld geen andere goden naast Mij. Voor de schuld van de ouders laat Ik de kinderen boeten, en ook het derde geslacht en het vierde, wanneer ze Mij haten; maar als ze Mij liefhebben en doen wat Ik gebied, bewijs Ik hun Mijn liefde tot in het duizendste geslacht.
- Misbruik de naam van de HEER, uw God, niet, want wie Zijn naam misbruikt laat Hij niet vrijuit gaan.
- Houd de sabbat in ere, het is een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is een rustdag, die gewijd is aan de HEER, uw God; dan mag u niet werken. Dat geldt voor u, voor uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, voor uw vee, en ook voor vreemdelingen die bij u in de stad wonen. Want in zes dagen heeft de HEER de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles wat er in leeft, en op de zevende dag rustte Hij. Daarom heeft de HEER de sabbat gezegend en heilig verklaard.
- Toon eerbied voor uw vader en uw moeder. Dan wordt u gezegend met een lang leven in het land dat de HEER, uw God, u geven zal.
- Pleeg geen moord.
- Pleeg geen overspel.
- Steel niet.
- Leg over een ander geen valse getuigenis af.
- Zet uw zinnen niet op het huis van een ander, en evenmin op zijn vrouw, op zijn slaaf, zijn slavin, zijn rund of zijn ezel, of wat hem ook maar toebehoort.’
Dit zijn ze. Valt je er niet iets aan op?
Nou… Het klopt wel. De regels bedoel ik.
Oh, dat is fijn om te horen. Dan ken ik ze zelf ook allemaal nog. Maar valt het je niet op, dat, met uitzondering van gebod 4 en 5 er allemaal staat geschreven, wat je vooral NIET mag? En dat er ook nergens een toevoeging is van; tenzij… Kortom, je mag niets, behalve wat wel moet en dat is verplicht. De Ethiek en zijn Waarde-oordelen in volle glorie.
Maar is dat allemaal dan zo verkeerd.? Niet moorden, geen overspel, niet stelen. Het is toch best bruikbaar.
Oh zeker! Maar als alles en iedereen zich zonder pardon aan deze regels zou houden, wat denk je dan dat er zal gebeuren?
Nou, als iedereen het zou doen…dan zouden er geen doden meer vallen, geen inbraken meer, geen valsheid. Wat is daar verkeerd aan, dan?
Goede vriend, waar is de Liefde dan nog goed voor. Waarom zou de Liefde dan nog Zichzelf leven. Waarom zou de ene mens de zwakheid van de andere nog willen dragen? Wat moet de mens dan wegslikken als hij of zij zich onheus bejegend voelt. Of dat nu zo is of niet. Waar moet een mens met zijn vreugde en verdriet heen, wie zal hem troosten? Wat zal de onvolmaaktheid van de wereld in de ogen van de mens nog voor kansen hebben. Wie laat genade dan nog voor recht gelden. Al die Ethische regels, stuk voor stuk zinnig en oprecht. En toch zijn ze zo harteloos en onbeweeglijk in een beleving van zoiets als Liefde. Oh ja, de “zware jongens” zullen mijn woorden verfoeien en als Goddeloos beschouwen. Want zij kicken op strengheid en onbeweeglijkheid. Het geeft hen de zekerheid, die beleving van en ruimte voor Liefde als een ondeugd ziet. Als een verleiding naar het Zondige. Al was het alleen maar de afwijking van deze leefregels zelf. Om maar te zwijgen over de gevolgen. Neen, voor deze lieden staat Liefdevolheid zo gelijk als een verleiding van Satan. En hier moet streng tegen worden opgetreden. Een vrouw of man, die bijvoorbeeld overspel pleegt is in hun ogen een zedeloos mens en reddeloos verloren. Zijn of haar Ziel zal Branden in de Hel van Verdoemenis. Ethisch gezien klopt de redenering, want zij baseert zich immers op de Geboden van Mozes. Maar met Liefde heeft diezelfde redenering niets meer te maken. En is daardoor toch af te keuren. En daar had Jezus in zijn tijd dus ook al zoveel gebakkelei mee met die Ethisch denkende Farizeeërs. Wie zonder zonden is… Begrijp me niet verkeerd. Er is geen enkel probleem met ethisch DENKEN. Maar zodra de Liefde gedwongen wordt zich stil te houden en zich niet meer te (mogen) verroeren, dient met het Ethisch HANDELEN een andere weg ingeslagen te worden, dan nu gebeurt. Kortom, het gebrek aan pure handhaving van Ethische regels is het gemis van Liefde.
Gebeurt dat in de Hemel ook? De Liefde meer ruimte geven, dan Ethische regels strikt hanteren.
Een merkwaardige vraag. Wij doen hier alles in, uit, door en met Liefde Het antwoord is dus: Ja.
Maar ik hoor U zeggen, dat een inbreker dan maar vrijuit mag gaan, dat moorden zomaar kan worden goedgekeurd, dat….
Ho! Dan luister je slecht! Want waar is het besef van Liefde? En vooral: WAT is besef van Liefde? Er wordt niet gezegd, dat Liefde alles maar goed moet vinden, wat Ethiek niet vindt. Nee zeg! Wat er bedoeld wordt is, dat de beoordeling van wat Ethiek is nog iets anders is, dan wel zou moeten zijn dan Ethische Handelingen. De theorie klopt wel, maar als er een oordeel moet komen over het handelen van de mens in het licht van de Ethische regelgeving, de Liefde zeer wel moet worden meegewogen. En dan heb je met moordenaars per definitie toch geen Liefdevolle kijk op de zaak. Dat is niet logisch. Maar ook daar zijn weer uitzonderingen op, die wel als zodanig kunnen worden bezien; hoewel het Ethisch niet juist is en ook de 10 Geboden er duidelijk over zijn, toch heeft Liefde wel het recht van het laatste woord. En dat woord is: Vergeving. Of: Genade. Of: Troost. En soms alle drie.
Kunt U een voorbeeld noemen van zo’n geval, waarin de Hemel geen boodschap kon hebben aan Ethiek en de 10 Geboden?
Maar wel op basis van Liefde en zijn laatste woord?
Ja.
In 1981 was er een Duitse vrouw. Haar naam was Marianne Bachmeyer. Haar dochtertje van 7 jaar was ontvoerd en verkracht. De moordenaar werd gepakt en stond voor zijn rechter. Toen de rechter het vonnis uitsprak, stond Marianne op en sprak: “Dat is me te weinig”. Vervolgens trok ze een pistool en schoot de moordenaar met acht schoten dood. Ze werd natuurlijk meteen gearresteerd en maanden erna veroordeeld tot uiteindelijk 6 jaar cel. Na drie jaar kwam ze vrij. Ze overleed op 46-jarige leeftijd aan kanker. Nu, wat denk je dat de rechtgeaarde “zware jongens”, die met “Ethische Precisie” Gods Mening denken te kunnen verwoorden, gedacht hebben?
Ja. Die zullen gedacht hebben, dat die kanker de straf van God is geweest voor haar Goddeloos handelen. En ook, dat haar ziel zal branden in de Hel.
Juist. En wat zegt jouw Liefde? Stel je voor, dat jij haar aan de Hemelpoort zou hebben moeten ontvangen. Wat zou je Liefde dan spreken?
Mijn Liefde zou een arm om haar heen slaan en zeggen: “Welkom in ons midden”. En ik zou haar zo snel mogelijk met de Ziel van haar dochtertje herenigen. En als ze dan echt voelt, dat ze welkom is en haar eerste Geluk heeft verwerkt, dan zou ik terloops nog eens willen weten, hoe ze nu over haar daad denkt. En elk antwoord zou ik als Liefde voor haar dochtertje lezen. En pas als ze zelf wil weten, hoe de Hemel er over denkt, zou ik haar met veel respect voorhouden, dat zo’n daad niet de oplossing is, die ze wilde kiezen. En als ze daar open voor staat, zou ik haar vragen, welke oplossing beter zou zijn geweest. En dan samen op zoek gaan naar haar Vrede met Liefde en Ziel.
Wel even wat anders, hè. Geen verwijt, geen straf van God, geen Hel.
Het is inderdaad heel wat anders.
Kun je ook aangeven, waarom je niet meteen aan de deur al zou beginnen met je oordeel, dat haar daad niet de oplossing was? Daar zou je Ethisch gezien toch voor moeten of kunnen kiezen?
Omdat mijn medelijden over haar verdriet over het verlies van haar dochtertje veel groter is. En omdat ze daarna ook nog zo ernstig ziek is geworden. En omdat ze nergens zoveel Liefde voor zal hebben, dan voor hereniging met haar kind. Het zou niet Liefdevol zijn om juist dan te beginnen over wat Ethisch beter was geweest.
Maar je zou dus haar welkom heten en over dat wat er in Liefde te zeggen valt over wat wel of niet te veroordelen is je mond houden?
Voorlopig wel.
Dan begrijp je nu ook, waarom Ethiek zo’n bijzonder delicaat onderwerp is. Want hoewel het misschien op het eerste gezicht METEEN aan de orde is en alles in dat licht moet worden beoordeeld, je kunt beter wachten, totdat de mens er aan toe is, om het aan te horen. En zeker niet te verwijten, als die mens daar in zijn hele (verdere) leven niet meer aan toe komt of zal komen. Ethiek pur sang is een absolute leefregel over morele waarden. Maar geen mens mag veroordeeld worden omdat hij de regels niet toepast. Dat is wel even wat anders, dan de regel OVERTREDEN. Het is zeer eigenaardig, dat de mens, die de Ethische regels niet toepast, veroordeeld kan worden als had hij de regels overtreden! Wie in Liefde denkt, voelt en handelt KAN eenvoudig geen Ethische regels overtreden, ook al past hij ze niet toe.
Dat betekent dus, dat Marianne Bachmeyer in de hemel geen veroordeling heeft gehad volgens de normen van de “zware jongens”? En dat in Liefde bezien, haar enkel te verwijten valt, dat ze de Ethische regels niet heeft toegepast? En dat ze door haar eigen inzicht kon vragen om vergeving hiervoor? En ze die ook met Liefde heeft gekregen?
Behoudens, dat wij haar niets hebben verweten, maar dat ze, door haar eigen inzicht te toetsen aan de Liefde zelf, zichzelf zaken te verwijten had, hadden we het niet beter kunnen omschrijven. Waarom denk je anders dat ze hier is?
Kunt U ook een voorbeeld geven van een Ethisch vraagstuk, waarin U toch vrede kon hebben met de veroordeling? En zo ja, welke argumenten lagen hier aan ten grondslag?
Je lijkt wel een politicus. “Argumenten…grondslag…” Je bedoelt, op welke manier en met welke redenen hebben we vrede moeten hebben met de gang van zaken.
Ja…Is er zo’n voorbeeld?
Ja, maar ze zijn uiterst zeldzaam. Juist omdat het Ethisch denken, Rechtspreken en Liefde praktisch door elkaar heenlopen. Het ingewikkelde er aan is, dat in dit geval Ethiek, Recht en Liefde niet gelden voor dezelfde persoon. De Ethiek werd “getoetst” aan de manier, waarop mensen met elkaar om dienen te gaan. Het Recht werd bezien vanuit de wetten van politiek en staat. En de Liefde werd geluisterd voor de slachtoffers, nabestaanden en hun Zielspijn. En elk van deze zienswijzen had evenveel invloed en spreekrecht. Dat kom je zelden tegen. Belangrijk is dan, of ieder met zijn geweten kan luisteren en dan het oordeel geven. En in dit geval hebben wij kunnen vaststellen, dat het hier inderdaad gebeurd is. Heb je ooit de film gezien over de ontvoering en berechting van Adolf Eichmann? Je weet wel wie dat was, hè?
Ja. Adolf Eichmann was de man, die in de tijd van NAZI-Duitsland, de gaskamers heeft bedacht. Waardoor 6 miljoen Joden zijn vergast. Plus nog een heleboel andere mensen.
Juist. En weet je nog, wat voor hem de beweegredenen waren, om dit te doen?
Ja. Hij vond het humaner. Beter zo, dan door koolmonoxide.
Kan jij je voorstellen, dat Eichmann zich juist beriep op die humaniteit? Dat hij, wanneer het zo was besloten, een ethisch verantwoordere manier had, om dit uit te voeren? En dat hij totaal geen andere zienswijze had, dan die humaniteit? Dat hij zich geheel niet bezig hield met de vraag, of het “uberhaupt” wel besloten MOCHT worden.
Daar heb ik wel toen wel lang over nagedacht. Hij wilde gewoon de best denkbare manier, die de minste complicaties zou meebrengen. Zo beschouwd kun je zeggen, dat je het doet, omdat je de mensen zo min mogelijk wil laten lijden.
Juist. En hoe ontzettend is het dan, om NADAT hij geconfronteerd wordt met de gevolgen van zijn “humane” daad, hij toch blijft volhouden, dat hij niets verkeerd heeft gedaan. Dat hij die verantwoordelijkheid over de dood van 6 miljoen Joden afwees. Wat moet een mens dan gaan vechten om Ethiek, Recht en Liefde door één deur te krijgen.
Hij heeft uiteindelijk de doodstraf gekregen. Ze hebben hem opgehangen.
Inderdaad. Nou, gaan we weer. Jij staat aan de Hemelpoort en je ziet Eichmann aankomen. Je kent zijn geschiedenis, je weet van Ethiek, Liefde en vergeving. Wat doe je?
Phoe! Dat is niet zo eenvoudig. Maar toch zou ik hem niet binnenlaten.
Welaan! Waarom niet? Je hebt zojuist staan te verkondigen, dat je eerst zou troosten en dan als de tijd rijp is, nog wel eens wil beginnen over Ethiek? Waarom dan nu niet?
Nou…Omdat Eichmann niet heeft willen aanvaarden, wat Ethiek is. En ook niet wat Ethisch handelen is. En ook niet heeft omgekeken naar Liefde. Als iemand dat totaal niet verkiest, tja. Dan zal er geen plaats zijn voor hem of haar.
Wat zeg je dan tegen hem? “Naar de Hel met jou?”
Nou…Ik zou toch denken van niet.
Waarom niet?
Omdat ik dan denk aan al die “zware jongens”, die dan toch gelijk krijgen. Die met hun onbarmhartige teksten God neerzetten als Toornig en Wraakzuchtig. Die Eichmann al de Hel hebben in gesmeten, nog voordat God Zijn oordeel geven kan. Daar zou ik ontzettend moeite mee hebben. Dat ik met al mijn wijsheid, mijn inzicht, mijn mededogen en mijn Liefde, toch iemand in de Hel moet gooien?
Ik geloof niet, dat ik dat zou kunnen of willen. Nee… Ik denk, dat ik hem zou willen overtuigen, dat de Hemel simpel geen plaats is, waar hij zich gelukkig zou kunnen voelen. En dat hij, zolang hij geen ander inzicht heeft, dan die hij heeft geleefd, beter buiten kan blijven. Maar de Hel? Nee… Dat is niet aan mij. Ik heb al zo vaak meegemaakt in mijn leven, dat het oordeel, dat ik over anderen gaf, zo vaak over mijn eigen leven ging.
“Oordeel niet….” Zoiets?
Ja. Zolang ik niet kan oordelen over mezelf in de vergelijkbare situatie, zal ik het ook niet graag over anderen doen. En als ik het wel zou kunnen, denk ik, ook niet.
Waarom dan niet?
Omdat ik dan meer begrip zou hebben voor zijn keuze. En dan is het allemachtig moeilijk, dat te veroordelen. Want je oordeelt dan ook jezelf. Levensgevaarlijk. Niet doen.
Maar dan vind je de doodstraf ook niet goed?
Nooit. Om dezelfde reden. Je gaat niet op Gods stoel zitten.
Maar waarom zou dan het vonnis van Eichmann toch anders kunnen worden bezien?
Eerlijk gezegd zou ik het niet durven zeggen. Als je het allemaal bij elkaar optelt blijft het wat mij betreft niet aan de mens om doodstraf te geven en uit te voeren. En het zal heel zuiver en oprecht moeten worden beoordeeld, wil de mens daar een uitzondering op kunnen verlangen. En ik betwijfel of de mens dat kan. Ik zou het niet durven.
Het is je eigen Ziel, die die keuze niet zou willen maken. Het zegt wel iets over je eigen rechtsgevoel. Je moet niet willen, wat je niet kunt verantwoorden. Dat is goed van je.
Maar wat moet je hier dan mee? Ethisch gezien is er geen ruimte voor begrip. Dus zal het van de Liefde moeten komen. Die heeft immers het laatste woord?
Zo is het. En wat zegt die Liefde?
Ik kan het niet verwoorden. Wilt U het uitleggen.
Goed. Je zit vast. Dat is geen schande. Je hebt gelukkig nog een besef van nederigheid, al heb je een grote Liefde en een eerlijk rechtvaardigheidsgevoel. Toen Adolph Eichmann terechtstond, gebeurde dat in Israël. Moreel gezien de eerlijkste plaats, al waren er andere mogelijkheden ook te bedenken. Maar er was geen: “Dit Kan Niet”-gevoel. Bij niemand overigens. Belangrijk voor het Rechtsgevoel was, dat hij een eerlijk proces kreeg. Heeft hij dat gehad? Ja. Ook in internationaal beoordeelde rechtsorde kan dit worden vastgesteld. “Ethisch” gezien dus aan de voorwaarden voldaan.
Dan komt het “Waarom” ter sprake. Waaróm is het blijkbaar nodig, om Eichmann voor de rechter te brengen? Is dat, omdat “men” vindt, dat Eichmann straf verdient? Als het antwoord “ja” is, dan moet je “Ethisch” gezien met argumenten komen, die zuiverder zijn, dan: oog om oog, tand om tand.
Want juist in dit soort rechtsgangen is wraak een slechte reden. Wraak nemen is niet aan de mens te geven. Neen, het argument moet niet zijn, om hem te willen straffen. Welk argument dan wel?
Het argument, dat is gevoerd is, om Recht te spreken over daden tegen Ethiek, maar vooral tegen de Liefde. En daar is de bijzondere uitzondering. In het hedendaags Recht spreken we dan van: Misdaden tegen de Menselijkheid. Blijkbaar is het Rechtssysteem erg bang voor het gebruik van het woord: Liefde, omdat Liefde in de rechtswetenschappen een onbewijsbare factor is, zoals emoties dat ook zijn. (Het komt soms wel voor, dat men Liefde als motief opvoert (Crime Passionel), maar in dit geval is hiervan geen sprake). Wij noemen het toch: misdaden tegen de Liefde.
Daaruit volgt de gedachtegang, dat er in Liefde ook een Bodem zit. En dat dan moet worden vastgesteld, of er een misdaad is gepleegd tegen de Liefde, zodanig, dat de Bodem van Liefde is doorboord. En wiens Liefde is dan doorboord. De Liefde van de slachtoffers, die van hun nabestaanden of die van de Recht-zoekers? Wat denk je?
Als ik heel oprecht naar die vraag kijk, dan zeg ik: De Liefde van de nabestaanden.
En welk argument heb je daarvoor?
Wel, de slachtoffers hebben er geen weet meer van. Voor hen is het leven immers voorbij. Hun ziel wordt heus wel opgenomen, daar twijfel ik niet aan.
En jij denkt, dat hun Ziel daar niet meer onder lijden zal? Ook al zijn ze hier?
Daar zegt U zowat. Tja…Nee, dan toch niet. Dan denk ik dat het een combinatie is. De Liefde van de slachtoffers, die hun Ziel verscheurd hebben zien raken en de nabestaanden, die hun eigen Ziel misschien er ook aan hebben verloren. En in hun verdere leven nooit meer onbevangen Liefde kunnen leven. Ja, dat kan wel worden uitgelegd als: door de bodem van Liefde heen geslagen zijn.
Je denkt heel oprecht. En het is ook een Liefdevolle redenering. Maar dan nu? Wat moeten we oordelen over het recht om hem ter dood te veroordelen en ter dood te brengen? En doe het eens met dezelfde integriteit als je net redeneerde.
Dan kan ik vrede hebben met het vonnis en met de tenuitvoerlegging ervan. Want alleen zo kan de gebroken Ziel van hen, die achterbleven, misschien vrede vinden in de Liefde voor Recht. Het zal nooit ongedaan kunnen maken, wat er gebeurd is, maar zo is hun Stem tenminste gehoord en gerespecteerd. Moeilijk hoor.
Dat is het ook, dat zal ook altijd moeilijk zijn in dit soort zaken. Maar denk je, dat wij daar net zo over gedacht hebben? “Vrede hebben met”, bedoel ik?
U stelt heel moeilijke vragen. Mij vragen, wat ik denk over de standpunten van de Hemel. Het is toch niet aan de mens, om te oordelen over de ander?
Ik vraag je niet om een oordeel over Eichmann. Ik vraag je om je inzicht in de Ethiek en Liefde te verwoorden. En ik vraag je, of je met Onze uitleg kunt duiden, hoe Wij hier er tegen aankijken.
Okee. Het is voor de mens alleen mogelijk om tot een juist besluit te komen inzake Ethisch Recht, als de Liefde Zelf niet wordt gebroken en Liefde het laatste woord mag hebben. Als de Liefde Zelf slachtoffer is, dan moet integer bezien worden, hoever gegaan mag worden met Rechtspraak en Vonnis. Waarbij respect voor de Liefde en de schade, die aan Liefde is aangericht, mag worden meegewogen. Maar Liefde mag het laatste woord niet worden ontnomen. Nooit.
Nou, dat is een hele mooie stelling. En de doodstraf zelf?
Afschaffen. De mens mag de Ziel van een ander mens niet de wereld uitwerken.
We hadden het niet beter kunnen stellen. Vrede met jou.
Ω