Het is met preken maar raar gesteld. Althans, preken die gehouden worden door een voorganger in een RK Kerk. Meestal is het een ‘opnieuw vertellen’ van de Evangelielezing met het persoonlijke commentaar van diezelfde voorganger over de gebeurtenissen. En natuurlijk wordt er hier en daar de nadruk gelegd op ‘Christus’ en op ‘de Kerk’. Ik kan me niet herinneren, ooit van een priester een preek te hebben gehoord, waarin die twee begrippen niet voorkwamen. Men kan dus rustig stellen, dat de Preek in RK Huize een amateuristische poging is, om aan klantenbinding te doen. Hoe komt dat toch, dat de Protestantse Kerk zo ‘neerkijkt’ op de kwaliteit van de RK Preken? Het antwoord is simpel: De kennis van de Bijbel bij Katholieken is, in tegenstelling tot die bij de Protestanten, bedroevend te noemen. Ook bij de eerwaarde voorgangers! Hun exegese (Schriftuitleg) is op geen enkele wijze wetenschappelijk onderbouwd. Dat kan ook niet, want de gemiddelde RK voorganger heeft dat helemaal niet gehad tijdens zijn opleiding. Okee, Latijn hebben ze misschien wel, maar om een Bijbeltekst vanuit de oorspronkelijke taal (Hebreeuws en Grieks) te kunnen vertalen, daarvan hebben ze geen Joodse of Griekse kaas gegeten. En dus slaan ze er maar een slag naar.
Hoe anders gaat het bij een Predikant. Als die zijn preek gaat voorbereiden, dan staat daar een tijd voor van 8 uur(!) Hij haalt boeken uit de plaatselijke bibliotheek met belangrijke exegese-theorieën, uiteraard gekoppeld aan de visie van de eigen Kerkorde. U hoeft bijvoorbeeld niet te denken, dat in christelijk gereformeerde kringen een boek van pakweg Harry Kuitert in de preek zal worden behandeld. Als u het zo leest, dan kunt u al hieruit opmaken, dat Harrie Kuitert, een gerespecteerd theoloog overigens, een ‘andere opvatting’ heeft, dan ze bij christelijk gereformeerden doorgaans plegen te verkondigen. Dominees preken letterlijk voor eigen ‘parochie’. Maar eerlijk is eerlijk, een dominee deinst er vaak niet voor terug, om de originele geschriften voor de dag te halen, om die eigenhandig te (kunnen) vertalen. Om daarna vanuit deskundige vergelijkingen, die meestal door professoren in boeken zijn verwerkt, zijn woorden te kiezen.
Een RK voorganger heeft die ‘drive’ niet. Een preek van een RK voorganger bestaat meestal uit een stel opgeklopte kreten, die het ‘wel lekker doen’. Zo van: ‘Beminde gelovigen, de woorden van Christus zijn voor onze Kerk de pilaren van het Christendom. Wij mogen het kruis van Christus beschouwen als een symbool van vergeving in de hedendaagse samenleving! En het is goed, om te beseffen, dat binnen de huidige Kerkgemeenschap, deze woorden nog altijd de tijd overleven!’ (originele preek van pastoor van de Burg uit 1974) De Protestanten lachen de Rooms Katholieken vierkant uit, als ze dit horen. Gelijk hebben ze.
Toch is er één ding, wat de RK voorganger heeft en de dominee niet: ‘Blijheid’. De Boodschap met zichtbaar plezier brengen. Die Protestante dominee met zijn zwarte toga kan dat in die kringen niet maken. Dan wordt hij niet meer serieus genomen. En dat is in Protestantse kringen een doodzonde. Ook zelfspot over het geloof is de RK kerk niet vreemd en dat is in preken af en toe ook best wel te horen. Bij Protestanten wordt zoiets als een belediging van de eigen Kerk beschouwd. Men zou dus al met al de conclusie kunnen trekken, dat de RK Kerk, in de visie van Protestanten, van Jezus Evangelie graag een sprookje maakt, compleet met de ceremoniën, terwijl de Protestanten het, in de visie van de R-Katholieken, graag veel te serieus houden, dat hun onderbouwing degelijk in elkaar is getimmerd, maar dat daar ook meteen een slot op gegooid wordt. Saaiheid is daar meestal troef, zo is de indruk. Er mag niet (over) gelachen worden. En dat doen ‘wij Katholieken!’ (pater Koster in 2015) heel graag nu juist wel.
Til niet te zwaar aan een RK preek. Geheel in lijn met Jezus’ woorden; ‘Vader vergeef ze, want ze weten niet wat ze doen.’ Terwijl van Protestantse preken best weleens gedacht mag worden: ‘Zij belijden mij met de mond, maar hun hart is verre van mij.’
Praktijk of Theorie met al hun voors en tegens. De Waarheid van Christus Woord en Liefde ligt in het midden. En Zij slaapt daar zoet en vredig de Slaap der Rechtvaardigen.
Morgen: Offerande en Prefatie