Licht der Wereld III –

inquisitie

Er kwam een kerkelijke rechtbank, die de geloofsleer moest bewaken. Zij voerde zelf geen vonnissen uit, maar lieten dat liever over aan de wereldlijke rechtbank. De Katholieke Kerk had hiermee zijn eigen Sanhedrin gecreëerd. (Joodse Rechtbank, die Jezus ter dood had veroordeeld en daarna overleverde aan Pilatus). Men hield er niet van, dat er mensen waren, die er een andere geloofsfilosofie op na hielden, dan de Kerk hen voorschreef. Deze z.g. Inquisitie mocht daarbij ook martelmethodes gebruiken, getuige een schrijven van Paus Innocentius IV.

Na de Investituurstrijd was het kerkelijk gezag sterker dan ooit. En men begon in Gotische stijl kathedralen te bouwen. en daarbij zichzelf prijzend als triomfkerk. Ook schilderkunst en beeldhouwkunst stonden in het teken van geloof en kerk.

Maar kerk en hoog-edelen bleven elkaar in de haren vliegen met als gevolg, dat de Franse kardinalen in 1305 Paus Clemens V kozen. Deze Paus weigerde naar Rome af te reizen en verhuisde de hele Curie naar Avignon in Frankrijk. Vanaf die tijd hebben maar liefst zeven opeenvolgende Franse Pausen daar in het Pausenpaleis gewoond. Die wisten wel, hoe zij als Leenheren van de Kerk zichzelf ‘waardig’ moesten ‘bedruipen’. In Italië echter heerste grote verdeeldheid onder de kardinalen en men besloot onder dreiging een Italiaan als Paus te benoemen: Urbanus VI. De Franse Kardinalen lieten het er niet bij zitten en verkozen Robert van Genève tot tegenpaus Clemens VII die weer vrolijk in Avignon ging resideren: Het z.g. Westers Schisma was een feit.

In de Hemel brak nu een vrolijke tijd aan, waarin veel gelachen werd over de Katholieke suprematie. Want de twee Pausen (Hoe bedoelt u: ‘Apostolische Successie’) maakten elkaars werk onmogelijk en excommuniceerden elkaars volgelingen. Het liep zelfs zo uit de hand, dat, om een nieuwe kerkscheuring te voorkomen, tijdens het Concilie van Pisa in 1409 de kemphanen afgezet en een nieuwe Paus werd benoemd, die zijn intrek nam in Bologna. Maar de afgezette Pausen weigerden beiden de nieuwe Paus als hoofd van de Kerk te erkennen en zo hadden ze ineens drie Pausen tegelijk! Uiteindelijk was het bij het Concilie van Konstanz, (u weet wel, van de ‘waterstanden van hedenmorgen’) afgelopen met de pret. De ene Paus nam ontslag, de tweede werd tot ontslag gedwongen en de derde werd gevangengezet, tot ze een nieuwe Paus hadden, Paus Martinus V. Dat waren nog eens tijden! In de Hemel wordt er hier en daar met heimwee naar teruggekeken.

Het betekende echter wel, dat mocht de Katholieke Kerk enig recht en reden (niet, dus) hebben gehad op de Apostolische Successierechten, dan hielden die rechten hiermee op te bestaan. De Hemel laat zich niet vertegenwoordigen, door een stelletje machtswellustelingen, wier enige doel was, om de macht naar zichzelf toe te trekken en te behouden. De Katholieke Kerk verloor zijn bestaansrecht en had er beter mee op kunnen houden. Maar helaas.

Thomas van Aquino verschijnt en met hem zijn Summa Theologica, waarin hij zijn grote mate van kennis toepaste op de studie van de Heilige Schrift. Het is een van de ‘standaardwerken’ van het hedendaags Katholiek fundament. Ook is er opleving van mystiek, de persoonlijke vereniging van de mensenziel met de Goddelijke natuur. Het bijzondere aan publicaties waren, dat deze in de volkstaal werden geschreven.

De renaissance doet in de kunstwereld zijn invloed gelden, mede door kunstenaars als Rafaël, Leonardo da Vinci en Michelangelo. De tijd van het bouwen van het nieuwe clubhuis in Rome en naderhand het grote plein ervoor. Het betekende wel, dat de bijbehorende rijkdom een verandering in religieus denken teweegbracht. Was het leven vroeger een tranendal, in de renaissance werd het gewoon, om vooral maatschappelijk een goed en aangenaam leven te leiden. Op geestelijk en moreel gebied begon de Kerk onmiskenbaar tekenen van verval en verharding te vertonen. Bisschoppen en pausen stonden elkaar soms naar het leven om de hoogste kerkelijke ambten te bemachtigen. Veel van deze wantoestanden werden veroorzaakt door een gebrekkig geloofsbewustzijn en een overdreven hang naar het wereldse. Het leidde uiteindelijk tot de onvermijdelijke scheuring, die zou leiden tot de opkomst van het Protestantisme.

De wereld had zijn eigen God geschapen, zijn eigen Jezus en zijn eigen Heilige Geest. Niets was er nog terug te vinden in de Liefde voor Hem, die Zijn Leven gaf, om de Ziel van anderen te verlossen. Tot op de dag van vandaag is de Hemel niet meer vertegenwoordigd door al die christelijke kerken, waarvan de een zich nog belangrijker doet vinden, dan de ander. De monnik Pelagius is zijn geloof altijd trouw gebleven. En zo had het moeten blijven.

Morgen: Reformatie, Anglicaanse Kerk, Contra-reformatie en het Concilie van Trente.

 

 

Geef een reactie