Een mens doet wat op een dag. Hij denkt, handelt, koopt, verkoopt, vertelt, liegt, bedriegt, geeft hoop, verpleegt, zorgt, schopt, vloekt, scheldt en zo kunnen wij de column wel volschrijven. Het is natuurlijk onzinnig, om te denken, dat alles, wat de mens doet, nooit tot gevolgen zal leiden, die negatief uitpakken voor hem, haar of anderen. Soms is zo’n keuze bewust genomen met vooronderstellingen van de risico’s. Raakt er bij zo’n risico iemand (anders) beschadigd in zijn of haar Ziel, dan kunnen we dat in religieuze termen voor de veroorzaker een zonde noemen. En mocht daarbij dan ook nog sprake zijn van vooropgezet plan, dan mogen we spreken van schuld. Maar dat laatste woord houdt hier niet op. Want indien een mens A de Ziel van een ander mens B beschadigt, waardoor deze zelf ook anderen zal beschadigen, dan zal die zonde liggen bij mens B, maar de schuld ligt wel degelijk bij mens A! Het is op die manier, dat de zonde van de ene mens kan leiden tot zonde van de andere mens, waarbij de schuld ligt bij diegene, die oorspronkelijk is begonnen met zondigen: ‘Erfzonde‘.
Er zijn kerkordes, die dat tot in het absurde doortrekken en de zondigheid van de mens terugvoeren naar de overtreding van Gods Gebod door Adam en Eva. Wie dit gedeelte verder leest, komt ook bij de passage, dat Kaïn zijn broer Abel vermoordt. Wie de broedermoord kan koppelen aan de ontvreemding van een appel, is of een getalenteerde theoloog, of een dwaze Bijbelkenner. Het idiote erin zit, dat die eerste zonde van Eva blijkbaar hoger wordt aangeslagen, dan moord. En dat de wereld dus met erfzonde belast is door dat incident met die appel en niet door de broedermoord van Kaïn. Eva maakte vuile handen, maar Kaïn benam zijn broer diens leven. Toch wel even een verschil. Of zou het soms komen, omdat christelijke kerkordes het toch al niet zo hebben op vrouwen. En de hele zondeval om die reden wordt toegeschreven aan ‘de vrouw’. Wel, Wij zullen u eens van repliek dienen. Gaat u er maar eens goed voor zitten.
Zoals gezegd maakt de mens de hele dag keuzes. En het kan niet anders, of de gevolgen zijn niet altijd gewenst. En dat betekent, dat ook de mens in goeder trouw toch zijn handen vuilmaakt. En dat hij dan naar een kerk gaat, om hiervoor vergeving te vragen, in de hoop, dat God hem wil vergeven voor hetgeen hij verkeerd deed. Dat is heel lief. Zo’n mens, die als een Tollenaar oprecht belijdt, dat hij toch zijn handen heeft bevuild. Maar er zijn ook zat mensen, die heel overtuigd zijn van hun eigen goedheid en vooral van het feit, dat zij schone handen houden. Zij kunnen zich eenvoudigweg niet voorstellen, dat zij net zo zondig zijn als die Tollenaar-biechteling. Hoe hoger de mens zich ten opzichte van zijn naaste beschouwt en/of hoe hoger de mens op de maatschappelijke ladder staat, hoe meer hij overtuigd raakt van zijn eigen gelijk. Dat geldt ook voor de ‘religieuze’ maatschappij. Hoe hoger de geestelijke in rang is gestegen, hoe onaantastbaarder hij zich denkt inzake het ‘vuile handen’ maken. Zijn gezag, zijn aanzien of eenvoudigweg zijn macht beschermt dit soort figuren voor ‘ontmaskering’ of kritiek.
De Hemel heeft u een bekentenis te doen. Wij maken in ons beleid ook vaak genoeg ‘vuile handen’. Had u niet gedacht, hè? U dacht, dat de Hemel een plaats was, waar nooit een onvertogen woord valt. Waar alles rechtschapen gebeurt en waar Wij alleen oog hebben voor al die brave jongens, die hun Bijbel zo foutloos mogelijk op kunnen dreunen en na kunnen leven, uit de angst, dat ze er hier anders niet in mogen. Of voor priesters, die hun hele leven meer aan hun Kerk-carriëre denken, dan aan de Ziel van de kwetsbare gelovigen. Nee, lieve lezer, de Hemel maakt net zo goed Vuile Handen. Alleen Onze Handen maken we vuil aan het zoveel mogelijk proberen ongedaan te maken, wat die ‘schone-handen-jongens‘ voor een puinhoop achterlaten. Want die mogen dan zelf met schone handen lopen, de rekening voor dat feit wordt betaald door mensen, die de zonden en schuld op zich moeten nemen! En die in hun Zielsbeleven beschadigd raken, zonder dat zijzelf gezondigd hebben, noch schuld dragen aan de situatie. Met andere woorden: Mocht u iemand tegenkomen, die beweert ‘schone handen’ te hebben, besef dan maar eens, wie daar voor heeft moeten Bloeden en wat de Hemel allemaal heeft moeten doen, om dat Bloeden te stelpen. En daarbij misschien wel Onze eigen regels hebben moeten overtreden. Niet om die mooie jongen zijn schone handen te laten houden, maar om die van de Tollenaarsziel te redden.
Als u het komend weekend eens naar de kerk gaat, wilt u dan bij uzelf eens onderzoeken, of u niet ergens zo’n ‘schone-handen-jongen’ bent. En misschien in een gebed tot uw Ziel komen met de vraag, wie van uw naaste daar het meest onder te lijden heeft gehad. Bid dan maar eens voor die mens. Want hij of zij heeft u met zijn vuile handen gemaakt, tot wie u bent. En mocht dat zo zijn, besef dan ook maar eens goed, dat de Hemel zich meer bekommert om zijn vuile handen, dan om die mooi gemanicuurde handjes van u. En dat ook de Hemel zich in allerlei bochten moet wringen, om die Ziel van uw naaste overeind te houden. Dat was eigenlijk uw taak! Misschien daarom die mooie handen van u maar goed verborgen houden onder uw mantelpakje, uw driedeling kostuum, toga of habijt, of wat u ook draagt. Want schone handen zijn verdacht! En dan maar hopen en bidden, dat God niet, net zoals Hij bij Kaïn deed: ‘Kaïn, waar is uw broer?’ aan u zal vragen: ‘Mens, waar zijn uw handen?’